ΑΛΜΥΡΙΔΑ

Η Αλμυρίδα είναι ένας παράλιος οικισμός στον Κόλπο της Σούδας, απ’ όπου κανείς βλέπει απέναντι το Ακρωτήρι και δυτικά τη νησίδα Κάργα. Η τοποθεσία είναι πεδινή αλλά περιβάλλεται στα ανατολικά και δυτικά της από απότομες πλαγιές, οι οποίες εμπόδιζαν διαχρονικά την ανάπτυξη του οικισμού. Στη δυτική άκρη του οικισμού, επί του δρόμου που τον συνδέει με τις Καλύβες, έχουν βρεθεί και ανασκαφεί από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων τα ερείπια μίας τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 6ου αιώνα, με εξαιρετικά ψηφιδωτά δάπεδα. Βορειοδυτικά της εκκλησίας στον λόφο Φοινικιά σώζονται τα ερείπια μιας ελληνορωμαϊκής πόλης, ενώ ίχνη ανθρώπινης δραστηριότητας έχουν βρεθεί και στη νησίδα Κάργα που βρίσκεται απέναντι.

Λόγω του μικρού μεγέθους και πληθυσμού του, το χωριό δεν αναφέρεται σε έγγραφα της βενετικής ή της οθωμανικής διοίκησης της Κρήτης, αλλά θα πρέπει να υπήρχε σχεδόν συνεχής -ή έστω εποχιακή κατοίκηση- από κάποιες οικογένειες. Στα νεότερα χρόνια, η περιοχή έπαιξε σημαντικό ρόλο στη Μεταπολιτευτική Επανάσταση (1895-1896) και στην απελευθέρωση του Αποκόρωνα και της Κρήτης γενικότερα, καθώς εδώ εκτυλίχθηκαν οι μάχες της Αλμυρίδας (30 Ιουνίου - 4 Ιουλίου 1896). Αφορμή για την εκδήλωσή τους ήταν η απόπειρα ενός αγήματος από το οθωμανικό πολεμικό πλοίο Kaplan να ρυμουλκήσει τις βάρκες των ντόπιων στο λιμάνι, όπου θα κατάσχονταν λόγω υποψιών ότι μετέφεραν πολεμικό υλικό προς το Ακρωτήρι. Οι ντόπιοι αντιστάθηκαν στην απόπειρα των στρατιωτών, αναγκάζοντάς τους να υποχωρήσουν. Μόλις την επόμενη μέρα, οθωμανικός στρατός και στόλος επιτέθηκαν κατά της Αλμυρίδας με 3.500 άνδρες, εγκαινιάζοντας έναν κύκλο συγκρούσεων που διήρκεσε μέχρι τις 4 Ιουλίου 1896. Οι συγκρούσεις αυτές έλαβαν χώρα τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, γι’ αυτό και η σύγκρουση συχνά αναφέρεται ως πεζοναυμαχία. Παρότι οι χριστιανοί υπερασπιστές της περιοχής ήταν ελάχιστοι, ανάγκασαν τους Οθωμανούς να υποχωρήσουν όχι μόνο από την Αλμυρίδα, αλλά από όλη τη βόρεια ακτή του Αποκόρωνα (εκτός από το Ιτζεδίν), με αποτέλεσμα την απελευθέρωση του μεγαλύτερου μέρους του Νομού Σφακίων δύο περίπου χρόνια πριν την υπόλοιπη Κρήτη (το 1898).

Κατά την αυτονομία και μετά την ένωση με την Ελλάδα το 1913 η Αλμυρίδα παρέμεινε ένας μικρός οικισμός, οι περισσότεροι κάτοικοι του οποίου ασχολούνταν με την αλιεία ή την ελαιοκαλλιέργεια. Ωστόσο, η τουριστική ανάπτυξη που ξεκίνησε μετά τη δεκαετία του ’80 δεν άργησε να επηρεάσει και την Αλμυρίδα, η οποία εξελίχθηκε μέσα σε μερικά χρόνια σε δημοφιλές θέρετρο για αρκετούς Έλληνες και ξένους επισκέπτες. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε η παραλία της, η οποία βραβεύεται κάθε χρόνο με τη «γαλάζια σημαία» που λειτουργεί ως πιστοποίηση της καθαρότητας της θάλασσας και της ύπαρξης των απαραίτητων υποδομών για την ασφάλεια και την εξυπηρέτηση των λουόμενων. Ως συνέπεια της προσέλευσης αυτής, στον οικισμό αναγέρθηκαν και λειτουργούν αρκετά ξενοδοχεία και εστιατόρια, ενώ οι επισκέπτες μπορούν να κάνουν αρκετά θαλάσσια σπορ, όπως ιστιοσανίδα, κανό ή καταδύσεις. Διοικητικά, η Αλμυρίδα υπάγεται στο Δημοτικό Διαμέρισμα Πλάκας της Δημοτικής Ενότητας Βάμου.

Επιμέλεια & σύνταξη κειμένων: Γιώργος Λιμαντζάκης