ΧΑΜΠΑΘΑ

Τα Χάμπαθα βρίσκονται σε υψόμετρο 164 μέτρων στα νότια της κοιλάδας του Αλμυρού, σε μικρή απόσταση από τη Μάζα, στην οποία υπάγονται διοικητικά. Ως προς την προέλευση της ονομασίας, ο Σπανάκης αναφέρει ότι μπορεί να σχετίζεται με τη λέξη «χάμπασα», που χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν τόπο βραχώδη και άγονο.

Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ιδρύθηκε το χωριό, αλλά στο βορειοδυτικό άκρο του υπάρχει μονόχωρη καμαρόσκεπη εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο, η οποία χτίστηκε τον 14ο αιώνα (κατά τη β΄ Βυζαντινή περίοδο) και φέρει αρκετές -φθαρμένες, αλλά εντυπωσιακές- τοιχογραφίες, πιθανότατα έργο του γνωστού εικονογράφου Ιωάννη Παγωμένου. Στην ανατολική άκρη του χωριού, πάνω στον δρόμο που το συνδέει με τη Μάζα με το Φονέ, υπάρχει άλλη μία εκκλησία, αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, που γιορτάζει στις 8 Νοεμβρίου.

Το χωριό αναφέρεται από τον Barozzi το 1578 ως Ghabatha, από τον Καστροφύλακα το 1583 ως Maxa Filippu Ganbassa (μαζί με τα χωριά Μάζα και Φιλίππου) και από τον Basilicata το 1630 ως Chabata. Το χωριό επίσης αναφέρεται ως Khábata στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834, σύμφωνα με την οποία κατοικούνταν από 6 χριστιανικές οικογένειες.

Διοικητικά, τα Χάμπαθα αναφέρονται ως μέρος του Δήμου Μαθέ το 1881, του Δήμου Γεωργιούπολης το 1900, του αγροτικού δήμου Μάζας το 1920 και της κοινότητας Μάζας μετά το 1925. Το 1997 τα Χάμπαθα έγιναν μέρος του Δήμου Κρυονερίδας, ο οποίος έγινε Δημοτική Ενότητα του Δήμου Αποκορώνου το 2010.

Επιμέλεια & σύνταξη κειμένων: Γιώργος Λιμαντζάκης