ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΦΡΕ
Εδώ και μερικά χρόνια ο Δήμος Αποκορώνου δραστηριοποιείται ενεργά στον χώρο του πολιτισμού, ενισχύοντας και αναβαθμίζοντας διαρκώς τις συναφείς υποδομές (βιβλιοθήκες, θέατρα, χώροι μνήμης), αλλά και το πολιτιστικό του πρόγραμμα (εκδηλώσεις, συναυλίες, θεατρικά δρώμενα, εκθέσεις κ.ά.). Μια σημαντική πτυχή της πολιτικής του σ’ αυτό το πεδίο ήταν η ανακαίνιση της Δημοτικής Πινακοθήκης Φρε, η οποία ξεκίνησε το 2021 και ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2022.
Η Δημοτική Πινακοθήκη Φρε ξεκίνησε ως πρωτοβουλία του ζεύγους Μάρκου και Αργυρώς Γιαννουλάκη, το οποίο συγκέντρωσε σε βάθος μερικών χρόνων δεκάδες πίνακες Ελλήνων λαϊκών και σύγχρονων ζωγράφων, τα έργα των οποίων εκτίθενται στον χώρο αυτό, ένα ισόγειο κτίσμα συνολικής έκτασης 130 τ.μ. στο κέντρο του χωριού, σε μικρή απόσταση από την εκκλησία της Ευαγγελίστριας, το Ηρώο και την κεντρική πλατεία.
Η Πινακοθήκη άνοιξε πρώτη φορά στο κοινό το 1982, οπότε και δωρήθηκε στην τότε Κοινότητα Φρε ως «Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού». Μετά τον θάνατο του Μάρκου Γιαννουλάκη το 1993, η Κοινότητα Φρε μετονόμασε τον χώρο «Πινακοθήκη Μάρκου και Αργυρώς Γιαννουλάκη». Το 1997 η Πινακοθήκη πέρασε στη δικαιοδοσία του Δήμου Φρε, ο οποίος έγινε μέρος του Δήμου Αποκορώνου το 2010.
Αναγνωρίζοντας την ιδιαίτερη αξία του χώρου αυτού, το 2021 η δημοτική αρχή αποφάσισε να ανακαινίσει την Πινακοθήκη, η οποία μετονομάστηκε «Δημοτική Πινακοθήκη Φρε – Δωρεά Μάρκου και Αργυρώς Γιαννουλάκη» με την απόφαση 07/28-2-2022 του Δημοτικού Συμβουλίου Αποκορώνου. Η ανακαίνιση της Πινακοθήκης αποτυπώνει την εξωστρέφεια του Αποκόρωνα και τη φιλοδοξία του να επανασυνδεθεί με την καλλιτεχνική δημιουργία, καθώς και με άλλα συναφή ιδρύματα και μουσεία της χώρας. Παράλληλα, υποστηρίζει και επαναβεβαιώνει την επιθυμία των δωρητών αυτός ο χώρος να αποτελέσει ένα κύτταρο πολιτισμού, προς όφελος τόσο του Φρε όσο και της ευρύτερης περιοχής. Ο χώρος άνοιξε ξανά στο κοινό στις 29 Ιουλίου 2022, οπότε και έγιναν τα εγκαίνιά του παρουσία εκπροσώπων των τοπικών αρχών και του Δημάρχου Αποκορώνου, Χαράλαμπου Κουκιανάκη.
Ο Μάρκος Γιαννουλάκης του Ιωσήφ γεννήθηκε το 1906 στο Φρε και μεγάλωσε σε μια δύσκολη εποχή, η οποία σημαδεύτηκε από συνεχείς πολεμικές αναμετρήσεις (Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Μικρασιατική Εκστρατεία). Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στα μέσα της δεκαετίας του ’20 και αμέσως μετά έφυγε για την Αθήνα, σε αναζήτηση εργασίας. Δούλεψε σκληρά, και μετά από κάποια χρόνια κατάφερε να ανοίξει ένα μικρό καφενείο στην Οδό Πραξιτέλους, το οποίο σύντομα έγινε στέκι των Φρεδιανών της Αθήνας. Μερικά χρόνια αργότερα ο Μάρκος διορίστηκε στη ΔΕΗ και παντρεύτηκε την Αργυρώ Μαραγκού με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη, αλλά το ζευγάρι δεν απέκτησε παιδιά.
Ωστόσο, ο Μάρκος δεν έπαψε να ενδιαφέρεται για τον τόπο του και να αναζητά τρόπους να τον προβάλλει και υποστηρίξει. Για τον σκοπό αυτό ήρθε σε επαφή με άλλους συντοπίτες του στην Αθήνα και σε συνάντηση που έγινε στο σπίτι του τον Μάιο του 1977 τέθηκαν οι βάσεις για την ίδρυση ενός πολιτιστικού σωματείου που ονομάστηκε Εκπολιτιστικός Σύλλογος Φρεδιανών «η Ευαγγελίστρια». Κάποιες από τις πρώτες αποφάσεις του Συλλόγου ήταν η έκδοση εφημερίδας με επωνυμία «Η Φωνή των Φρεδιανών», η παροχή υποτροφιών και βραβείων σε ντόπιους μαθητές, αλλά και η δημιουργία Ηρώου για τους Φρεδιανούς πεσόντες στους εθνικούς αγώνες, στον περιβάλλοντα χώρο του ναού της Ευαγγελίστριας.
Παράλληλα, ο Μάρκος και η Αργυρώ Γιαννουλάκη άρχισαν να συγκεντρώνουν πίνακες ζωγραφικής και διάφορα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, με σκοπό τη συγκρότηση μιας συλλογής που θα δωριζόταν στην τοπική κοινωνία. Για τον σκοπό αυτό το ζεύγος αποφάσισε να γκρεμίσει το πατρικό σπίτι του Μάρκου στο Φρε και να φτιάξει ένα «Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού», όπου στεγάστηκε η συλλογή αυτή στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Για την κοινωνική και πολιτιστική συνεισφορά του ο Μάρκος Γιαννουλάκης τιμήθηκε εν ζωή από την Ομοσπονδία Σωματείων Αποκορώνου Χανίων, την Ένωση Φρεδιανών «Η Παναγία των Δύο Βράχων» και αρκετούς άλλους φορείς τοπικής και εθνικής εμβέλειας.
Η Συλλογή της Πινακοθήκης
Η συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης Φρε περιλαμβάνει δεκάδες πρωτότυπα έργα σύγχρονων και λαϊκών Ελλήνων ζωγράφων, όπως οι Λουκάς Γεραλής, Βασίλης Γερμενής, Ευθυμία Δεληγάκη, Γιώργος Καλικάκης, Σωτήρης Μιχαηλίδης, Κώστας Μπανάσης και Γιώργος Σικελιώτης.
Στα έργα αυτά αποτυπώνονται τα κυρίαρχα καλλιτεχνικά ρεύματα των μέσων και τελών του 20ού αιώνα στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ενώ απεικονίζονται πρόσωπα, αντικείμενα και τοπία τόσο της χώρας μας, όσο και χωρών του εξωτερικού, από την Εσθονία έως το Ουζμπεκιστάν. Η συλλογή της Πινακοθήκης περιλαμβάνει επίσης αγιογραφίες και αντικείμενα λαϊκής τέχνης που προς το παρόν δεν εκτίθενται στον χώρο.
Τις εργασίες ανακαίνισης και συντήρησης της Πινακοθήκης επέβλεψε ο Αντιδήμαρχος Ιωάννης Κουκουράκης, ενώ την οργάνωση της συλλογής και την επιμέλεια των σχετικών κειμένων έκανε ο ειδικός συνεργάτης του Δημάρχου Αποκορώνου, Γιώργος Λιμαντζάκης.
Επικοινωνία
Ιστοσελίδα: Δημοτική Πινακοθήκη Φρε